Pomiar światła

Pomiar światła wykonywany jest przez światłomierz, kiedyś zewnętrzny, dziś wbudowany w aparat fotograficzny. Celem tego pomiaru jest ustawienie odpowiednich parametrów ekspozycji – przysłony, czasu naświetlania i czułości. Bez pomiaru światła aparat nie byłby w stanie tego zrobić. Pomiar dokonywany jest nawet wówczas, gdy wszystkie parametry ustawiamy manualnie (sami) po to aby ułatwić nam zadanie poprzez wskaźnik światłomierza, zwany potocznie drabinką. Istnieją trzy podstawowe metody pomiaru światła – punktowy, centralnie ważony i matrycowy.

Pomiar matrycowy

Występuje chyba we wszystkich obecnie produkowanych aparatach, zwany jest też wielosegmentowym, wielopolowym, wielopunktowym lub ewaluacyjnym. Światłomierz mierzy jasność w wielu punktach, porównuje rozkład jasności z wbudowaną bazą danych i oblicza ekspozycję za pomocą skomplikowanych algorytmów, różnych u rożnych producentów. Ten tryb jest prosty i często używany przez amatorów ( jako ustawiony domyślnie też nieświadomie) Daje on fotografowi najmniejszą kontrolę nad zdjęciem poprzez swoją nieprzewidywalność.

Centralnie ważony (centralny, uśredniony)

Światło mierzone jest w centrum kadru lub w całości kadru z przypisaniem większego znaczenia centralnej części. Wynik tego pomiaru jest uśredniany dla całości kadru. Przydatny przy fotografii obiektów zajmujących dużą część kadru. Nie polecany gdy fotografowana gdy scena jest podzielona niesymetrycznie jeżeli chodzi o oświetlenie.

Pomiar punktowy

Światło jest mierzone w jednym punkcie, zazwyczaj centralnym zajmującym od 1 do 3,5 % kadru. Dzięki temu określamy precyzyjnie natężenie światła w najbardziej interesującym nas punkcie. Silne kontrasty i źródła światła nie działają tu tak destrukcyjnie jak przy pozostałych metodach. Minusem jest to że pomiar ten nie bierze pod uwagę tego co dzieje się pozostałej części kadru, którą z tego względu łatwo prześwietlić lub niedoświetlić. Stosowanie tego trybu wymaga dużej wprawy, gdyż niewłaściwy wybór punktu pomiaru powoduje duże przekłamania.

Reasumując, przed wykonaniem każdego zdjęcia aparat musi odczytać informacje z zewnątrz poprzez pomiar światła. Pomiar może być wykonany na różne sposoby:

• w ścisłym centrum kadru (punktowy) 
• w określonym obszarze bliżej centrum (centralnie ważony) a jego wynik uśredniany dla całości
• w wielu punktach jednocześnie (matrycowy) a jego wynik porównywany do wbudowanego wzorca aby na tej podstawie aparat mógł wyliczyć parametry ekspozycji.

ISO, czyli czułość matrycy na światło

Pojęcie ISO może się różnorako kojarzyć, bo z formatem zapisu danych optycznych, z International Organization for Standardization (Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna) oraz normami jakości określanymi przez tą organizację. Nam chodzi jednak o czułość filmu fotograficznego i matrycy światłoczułej.

Niegdyś kupowaliśmy klisze o różnej czułości 100, 200, 400. Dobieraliśmy ją stosownie do warunków w jakich będziemy fotografować. Gdy przy świetle dziennym zazwyczaj była to 100-ka, to w ciemnościach mogła to być 800-ka.

Dziś, kiedy to zamiast na kliszy aparat rejestruje zdjęcie na matrycy światłoczułej możemy dla każdego zdjęcia ustawić oddzielnie czułość ISO.

Co nam daje ISO?

Czułość jest to stopień w jakim matryca aparatu reaguje na światło. Kiedy mamy dużo światła zastanego ustawiamy niską czułość, zazwyczaj 100, bo w innym przypadku zdjęcie może być zbyt jasne i niepotrzebnie zaszumione. Im ciemniej, tym większych czułości możemy użyć. Jednak pamiętajmy że każde zwiększenie ISO wiąże się z negatywnym zjawiskiem, tak zwanym zaszumieniem.

Szumy w fotografii cyfrowej

Powstają w wyniku zwiększenia ISO. Jest to widoczna ziarnistość i mniejsza ilość szczegółów. Ziarnistość w zależności aparatów może być zauważalna już przy ISO 400 (aparaty kompaktowe), ale i niekiedy dopiero przy ISO 1600 (lustrzanki i bezlusterkowce z dużą fizycznie matrycą).

Szumy cyfrowe przy różnych czułościach

Źródło: www.exposureguide.com

Akumulatory do aparatu i nie tylko

Pojemność

Pojemność akumulatora? Chciało by się rzec – im więcej tym lepiej. Jest w tym trochę prawdy, to znaczy o tyle, o ile pojemność tą wykorzystamy od razu. Każdy akumulator, nawet leżąc nie używany, rozładowuję się (efekt samorazładowania). Im ma większą pojemność tym się szybciej samorazładowuje i to na tyle szybciej że ten z większą pojemnością rozładuje się do końca szybciej od tego z mniejszą pojemnością

Efekt samorazładowania i akumulatory nowej generacji

Efekt samorozładowania od zawsze był zmorą akumulatorów. Przełomem okazało się stworzenie akumulatorów nowej generacji w których elektrody (anodę i katodę) zabezpieczono specjalnym separatorem. Elementy ogniwa umieszczono w specjalnym pojemniku wypełnionym elektrolitem. Te zabezpieczenia potrzebują miejsca, czyli w akumulatorze o tej samej wielkości fizycznej musiano odpowiednio zmniejszyć pojemność.

Przykładem mogą tu być akumulatorki typu AA Sanyo Eneloop i GP ReCyko+, których pojemność wynosi odpowiednio 2000 mAh i 2100 mAh. Żywotność takich akumulatorów to około 2 lata lub 1000 cykli. Oczywiście próbowano zrobić tak dobry akumulator o większej pojemności. Jednak okazało się, że wówczas nie można zachować tak dobrych parametrów. Za przykład mogą tu posłużyć Sanyo Eneloop XX, które mają szybsze samorozładowanie i tylko 500 cykli. Takie akumulatory jak w wspomniane Sanyo Eneloop XX (czarne) czy Varta Ready 2 Use lepiej się nadają do urządzeń w których energia zostanie szybko zużyta, na przykład lampa błyskowa. Możemy też znaleźć przykład w drugą stronę – akumulatorki Sanyo Eneloop Lite o niskiej pojemności – 1000mAh dla AA i 600 mAh dla AAA, przeznaczone dla urządzeń o niskim i średnim zużyciu energii, jak np. pilot do telewizora.

Efekt pamięci

Efekt pamięci akumulatorów polega na tym, że jeżeli akumulator nie zastanie do końca rozładowany, a na przykład tylko do polowy i naładujemy go ponownie to ta pojemność zostanie zapamiętana. Oznacza to, że pojemność tego akumulatora będzie już na zawsze o połowę mniejsza. Wspomniane powyżej akumulatorki nowej generacji, jak i wszystkie obecnie produkowane akumulatorki dedykowane są na szczęście pozbawione efektu pamięci.

Jak powstaje zdjęcie w aparacie cyfrowym?

Jak matryca rejestruje obraz?

Jak już wiemy aparat cyfrowy rejestruje obraz na elemencie światłoczułym, czyli matrycy podzielonej na małe części zwane pikselami. Każdy z tych pikseli odbiera z zewnątrz natężenie światła. Im dłuższy czas naświetlania tym piksel zarejestruje więcej tego światła. Im przyjmie go więcej tym zapisany obraz będzie jaśniejszy.

A jak powstają kolory?

Sam piksel rejestruje tylko natężenie światła. Dlatego aby zarejestrować kolor piksele są pokryte filtrem zbudowanym z trzech głównych barw – czerwonej, zielonej i niebieskiej. Mówimy tutaj o tak zwanej przestrzeni barw RGB (red, green, blue). Światło zanim dotrze na matrycę, a dokładniej na konkretny piksel przechodzi przez filtr o jednym z trzech kolorów.

Filtr kolorowy Bayera

Jest to siatka złożona z trzech kolorów – czerwonego, niebieskiego i zielonego, które rozłożone są w taki sposób oby imitować właściwości ludzkiego oka (czyli elementów zielonych jest dwukrotnie więcej niż czerwonych i niebieskich).

Te szare kwadraty to nasze piksele, które tworzą matrycę. Te kolorowe kwadraty to przeźroczyste filtry o rożnych kolorach. Jeden filtr przykrywa jeden piksel.

Tworzenie koloru

W matrycach takich jak CCD i CMOS wykorzystujących filtr Bayera konkretny piksel rejestruje tylko jeden kolor światła – ten którym jest przykryty przez filtr. Lecz ostateczna jego barwa odczytywana przez procesor aparatu jest wynikową średniej barw zarejestrowanych z tego piksela i ośmiu sąsiednich (rysunek poniżej). Inaczej jest w matrycach typu Foveon X3, gdzie nad każdym pikselem są trzy filtry – czerwony, zielony i niebieski, więc kolor rejestrowany przez piksel jest już kolorem wynikowym z trzech głównych barw.

Piksele efektywne i nieefektywne

Na rysunku poniżej widzimy w czarnej ramce piksele z których została określona barwa wynikowa dla piksela A, a w białej ramce dla piksela B. Szarą ramką oznaczone są sąsiednie piksele dla piksela C. Jak widać jest ich tylko pięć, ponieważ jest to piksel brzegowy matrycy. W związku z tym nie jest dla niego określana brawa wynikowa. Jest on tak zwanym pikselem nieefektywnym. Piksele dla których jest określana taka barwa są pikselami efektywnymi, czyli biorącymi udział w zapisywaniu obrazu.

Na koniec, gdy już zostaną wyliczone i przypisane kolory ze wszystkich pikseli wystarczy tylko odpowiednio oddalić to dzieło i można się ciszyć zarejestrowanym obrazem.

Czas naświetlania

Czas naświetlania, inaczej czas otwarcia migawki to czas przez który elektroniczny element światłoczuły (czyli matryca) jest naświetlany, czyli rejestruje obraz. Naszą rolą, lub rolą trybu auto jest dobranie takich parametrów, m.in. czasu naświetlania aby zarejestrowany obraz odpowiadał rzeczywistości. Oczywiście wpływ ma tutaj też dobrana przysłona. Im dłuższy czas naświetlania tym więcej dotrze światła na matrycę, im krótszy tym mniej. Ustawiając krótki czas naświetlania zyskamy efekt zamrożenia ruchu, dłuższy zaś zarejestrujemy ruch.

Dłuższe czasy naświetlania ze względu na drgania ręki wymagają użycia statywu. Na przykład przy ogniskowej 200mm może być nam trudno wykonać zdjęcie z dłuższym czasem naświetlania niż 1/125 sekundy.

Przysłona, głębia ostrości

Przysłona, co to jest?

Przysłoną w fotografii nazywamy element obiektywu regulujący wielkość otworu przez który wpuszczane jest światło na matrycę. Regulacja otworu odbywa się za pomocą tzw. listków, których im więcej tym lepiej ponieważ przysłoną nabiera wtedy bardziej kołowego kształtu – mniej kantów, czyli załamań wiązki świetlnej.

Przysłona dziewięciolistkowa

Źródło: http://freedesignfile.com/ License: Creative Commons (Attribution 3.0).

Znaczenie przysłony

Przysłona ma dwojakie znaczenie, bo z jednej strony reguluje nam ilość światła trafiającego na matrycę, a z drugiej głębię ostrości. To jakiej powinniśmy użyć przysłony zależy od warunków zewnętrznych, czyli ile mamy światła zastanego ale również od czasu naświetlania jaki chcemy lub możemy użyć.

Wartość przysłony

Jest to parametr, który wyraża nam w postaci liczbowej ilość przepuszczanego na matryce światła. Im mniejsza wartość przysłony tym więcej światła obiektyw przepuści. Obiektywy mają oznaczone możliwości przysłony w formie f/1.8 lub f/3,5-5,6. Pierwsze oznaczenie dotyczy tzw. obiektywu ze stałym światłem, a drugie obiektywu za zmiennym światłem. Słowa światło bardzo często używa się jako zamiast przysłony.

Załóżmy że mamy obiektyw o ogniskowej 18-55 f/3,5-5,6. Oznacza to że przy ogniskowej 18mm możemy otworzyć przysłonę maksymalnie do wartości 3,5 (ale możemy też ustawić przykładowo f/8, f5,6) a przy ogniskowej 55 maksymalnie 5,6 (i wszystkie wartości wyższe np f/16).

Przysłona a głębia ostrości

Przysłona jest głównym narzędziem do manipulacji głębią ostrości, szczególnie w aparatach z dużą fizycznie matrycą jak lustrzanki i bezlusterkowce. Jeżeli chcemy uzyskać mniejszą głębie ostrości (ostry obiekt główny a tło bardziej rozmazane) wartość przysłony musi być niższa, czyli otwór będzie bardziej otwarty. Wówczas jeżeli mamy dużo światła na zewnątrz, aby nie prześwietlić zdjęcia musimy dobrać odpowiednio krótki czas naświetlania. Jeżeli chcemy aby cały kadr był ostry wtedy przymykamy przysłonę ustawiając na wysoką wartość. W takiej sytuacji w związku z małą ilością wpuszczonego światła musimy pamiętać aby ustawić odpowiednio długi czas naświetlania, który niekiedy może wymusić użycie samowyzwalacza i statywu.

Zdjęcie przedstawia poglądowo zależność głębi ostrości od przysłony.

Źródło: Opracowanie własne

Tilt-Shift, czyli obiektyw z korektą perspektywy

Obiektyw z korektą perspektywy, lub inaczej nazywając z przesuwem, służy jak sama nazwa wskazuje regulacji perspektywy poprzez przesunięcie obiektywu w stosunku do płaszczyzny obrazu. Funkcja pokłonu pozwala na ustawienie jednolitej ostrości dla całego kadru lub tylko dla niektórych jego fragmentów.

Zobaczcie jak wygląda obiektyw Tilt-Shift Samyang 24mm f/3.5 ED AS UMC

Źródło: www.samyang.pl

Obiektywy takie stosowane są najczęściej do fotografii krajobrazu, architektury a także fotografii produktów. W przypadku architektury i krajobrazu fotograf zyskuje kontrolę nad zachowaniem linii pionowych (zdjęcie poniżej). Natomiast w fotografii produktowej oprócz możliwości wyeliminowania zniekształceń wynikających z kąta ustawienia aparatu ma większa kontrole nad głębia ostrości.

Obiektywy Tilt-Shift są niewątpliwie zaawansowanym narzędziem, a co za tym idzie kosztownym. Efekty pracy z takim obiektywem mogą być bardzo zadowalające, jednak w dużym stopniu podobne efekty możemy uzyskać przy pomocy programów do obróbki grafiki, na przykład GIMP.

Zdjęcie bez (u góry) i z (na dole) korektą perspektywy.

Efekt tzw. miniaturki, który można uzyskać dzięki funkcji pokłonu obiektywu tilt-shift.

Mkarofotografia i obiektyw do makrofotografii

[Pojęcia makro i makrofotografia, jak to się potocznie przyjęło, będę używał naprzemiennie]

Dla wielu ludzi makro to po prostu zdjęcie zrobione z bliska małemu obiektowi. Tak właśnie wygląda efekt makrofotografii, ale podobnie może wyglądać efekt zrobienia zwykłego zdjęcia na przykład aparatem kompaktowym. Rożnica jest jednak zasadnicza jeżeli chodzi o jakość takiego zdjęcia, a głównie o odwzorowanie szczegółów

Makrofotografia i obiektywy do niej

Makrofotografia oznacza że fotografowany obiekt jest odwzorowywany w naturalnych rozmiarach. Czyli obiektyw do makrofotografii pozwala na zapis tego obiektu w stosunku 1:1. Mówimy tutaj o skali odwzorowania. Standardowe obiektywy mają mniejsze skale odwzorowania 1:4, 1:8, są też obiektywy z tzw. funkcją makro potrafiące odwzorować obiekt w skali 1:2 (czyli dwa razy mniejszy niż w rzeczywistości) np. Sigma 70-300mm z funkcja makro. Warto zwrócić uwagę że typowe obiektywy do makrofotografii są obiektywami stałoogniskowymi np. 85mm lub 105mm

Makro w kompaktach

Jak zasugerowałem na wstępnie makro w aparatach kompaktowych nie jest prawdziwym makro. Możemy powiedzieć że jest to funkcja makro a jej istota polega, nie na odwzorowaniu obiektu w stosunku 1:1, lecz tylko na zrobieniu zdjęcia z bliskiej odległości. Jeżeli przełączymy nasz aparat kompaktowy lub on sam się przełączy (pracując w trybie automatycznym) na funkcje makro, będzie on mógł ustawić ostrość z bliższej odległości niż ma to miejsce przy fotografowaniu w pozostałych trybach pracy.

Oznaczenia

Obiektywy do makrofotografii są rożnie oznaczane przez producentów. Zazwyczaj jest to symbol makro, macro, mikro (Nikkor) ale czasami może być tylko podana skala odwzorowania – 1:1.

Zdjęcie zrobione lustrzanką z obiektywem do makrofotografii czy aparatem kompaktowym?

Rybie oko (fisheye)

Rybie oko (fisheye) – jest to obiektyw o bardzo szerokim polu widzenia i nieskorygowanej dystorsji. Zdjęcie wykonane takim obiektywem jest charakterystycznie zaokrąglone na brzegach kadru. Rozróżniamy Fisheye kołowe i diagonalne.

Kołowe odwzorowuje na matrycy obraz całej półsfery w postaci koła o średnicy równej wysokości kadru. Kąt widzenia wynosi 180 stopni w każdym kierunku. Diagonalne rejestruje obraz części półsfery. Kąt widzenie wynosi 180 stopni tylko po przekątnej kadru. Diagonalne mają zazwyczaj większą ogniskową ok 16mm, podczas gdy kołowe ok 8mm.

Zdjęcie uczestników I Orlen Warsaw Marathon wykonane obiektywem rybie oko
Źródło: http://www.orlenmarathon.pl, autor: S. Wolny

Oznaczenia obiektywów

Zapewne większość z nas, za wyjątkiem fascynatów, napotkała na problem rozszyfrowania co oznaczają symbole zawarte w nazwie obiektywu. Dlatego też, oczywiście w wielkim uproszczeniu, postanowiłem ująć wyjaśnienie najpopularniejszych oznaczeń obiektywów w formie tabeli.

.

Źródło: Opracowanie własne

Rodzaje obiektywów

Najpowszechniejszy podział rozróżnia obiektywy stałoogniskowe i zmiennoogniskowe.

Stałoogniskowym nie możemy wykonać zbliżenia, w zamian za to zazwyczaj otrzymujemy lepszą jakość. Im mniej soczewek (grup soczewek) tym mnie jest wad optycznych takich jak dystorsja, koma i aberracje. Obiektywy stałoogniskowe, ze względu na konstrukcję przeważnie bywają jaśniejsze. Oznacza to że wpuszczają więcej światła na matryce, dzięki czemu w przypadku małej ilości światła w miejscu fotografowania będziemy w stanie zrobić lepsze zdjęcie.

Obiektywy zmiennoogniskowe dają nam większy komfort pracy, bo zamiast podchodzić do obiektu możemy go przybliżyć poprzez przekręcenie pierścienia.

Obiektywy stało i zmiennogniskowe można też podzielić ze względu na pole widzenia. W takim wypadku mówimy o obiektywach:

• szerokokątnych
• standardowych
• teleobiektywach
• makro (lub z funkcja makro)
• fisheye (rybie oko)
• z korektą perspektywy (z przesuwem)

Obiektyw szerokokątny – To taki którego pole widzenia (kąt widzenia) jest większy od pola widzenia ludzkiego oka, czyli ok. 45 stopni. Pole widzenie obiektywu jest tym większe im mniejsza jego ogniskowa. Czyli obiektyw o ogniskowej 14mm będzie miał większy pole widzenia od obiektywu o ogniskowej 18mm

Obiektyw standardowy – W przypadku obiektywów stałogniskowych standardowym określa się obiektyw o ogniskowej zbliżonej do 50mm (dla aparatów z matrycą APS-C 30mm – 30 x 1,5;crop ect.). Ze względu na pole widzenia zbliżone do pola widzenia ludzkiego oka doskonale nadają się do portretów – tzw. obiektyw portretowy. W przypadku obiektywów zmiennoogniskowych standardowym określa się głównie tzw. obiektywy kitowe, czyli dołączane do zestawu przy zakupie aparatu. Ogniskowa takiego obiektywu wynosi na przykład 18-55mm, 18-135mm. Obiektyw taki jest wykonany z trochę słabszych jakościowo podzespołów, ze względu na to aby nie podnosić ceny zestawu.

Teleobiektyw – Umożliwia duże, niekiedy nawet bardzo duże zbliżenie, ma mały kąt widzenia, często jest wspomagany systemem stabilizacji obrazu ze względu na mniejszą jasność wynikającą z rozbudowanej konstrukcji. Stosowany głównie w fotografii sportowej i dzikiej natury. W niektórych źródłach wyodrębnią się tutaj grupę obiektywów o najwierniej ogniskowej np. 600mm, 800mm nazywając je obiektywem ultrazoom.

Obiektywom do makrofotografii, fisheye i z korektą perspektywy poświecę oddzielne wątki.

Reklamacja, gwarancja, niezgodność towaru z umową

Jak reklamować?

W Polsce możemy reklamować (osoba prywatna) towar z tytułu gwarancji (art 577-581 Kodeksu Cywilnego) lub z tytułu niezgodności towaru z umową (ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z dnia 27 lipca 2002). To w jaki sposób będziemy reklamować zależy tylko i wyłącznie od nas.

Strony

Gdy korzystamy z gwarancji stroną dla nas jest gwarant, to jest producent, sprzedawca lub dystrybutor. Gdy korzystamy z niezgodności towaru z umową stroną dla nas jest sprzedawca.

Czy sprzedawca może odmówić przyjęcia reklamacji?

Jeżeli reklamacja została złożona w terminie obowiązywania sprzedawca nie może odmówić przyjęcia reklamacji do rozpatrzenia.

Co potrzeba aby złożyć reklamację?

Podstawą przyjęcia reklamacji przez sprzedawcę jest dowód zakupu (najczęściej paragon fiskalny, ale niekoniecznie) i w przypadku gwarancji karta gwarancyjna. Sprzedawca nie może nam odmówić przyjęcia reklamacji w przypadku braku oryginalnego opakowania. Niekiedy, ze względu na specyfikę sprzętu, konieczna może być wysyłka całego zestawu do sprawdzenia. Na przykład aparat i karta pamięci, celem ustalenia gdzie tkwi usterka lub sprawdzenia czy nie jest to problem braku kompatybilności.

Różnica między gwarancją a niezgodnością

Gwarancja, chyba że zastrzeżono inaczej, obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy. (art. 578KC)

Reklamując towar z tytułu jego niezgodności z umową twierdzimy, że towar był niezgodny z umową w momencie zakupu. Na przykład kupiłem obiektyw ale po jakimś czasie wyłamał się plastikowy element pozwalający na zamontowanie tego obiektywu do aparatu. Twierdzę że w momencie zakupu obiektyw miał wadę (np. zbyt słaby plastik), która to ujawniła się (wyłamanie plastikowego elementu) w późniejszym okresie, w czasie użytkowania.

Niegodność towaru z umową może również dotyczyć wprowadzenia konsumenta w błąd poprzez niezgodne prawdą zapewnienia sprzedawcy, opis, reklamę itp.

Jaki okres na złożenie reklamacji?

Gwarancja – Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana (art 577KC § 2)

Niegodność towaru z umową – dwa lata, z tym że przez pierwsze sześc miesięcy istnieje domniemanie że wada istniała w momencie zakupu. W pierwszych sześciu miesiącach to sprzedawca musi nam udowodnić że towar był zgodny z umową w momencie zakupu. W dalszym okresie sprzedawca może zażądać od nas (kosztownej) ekspertyzy zaświadczającej że zgłaszana wada, jest wadą powstałą w wyniku niezgodności towaru z umową.

W przypadku niezgodności towaru z umowa istotne jest aby złożyć reklamację w terminie do dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności. W przeciwnym razie traci się uprawnienia do reklamacji z tego tytułu

Ile czasu na rozpatrzenie, naprawę lub wymianę?

Czternaście dni na rozpatrzenie reklamacji. Jeżeli nie uzyskamy odpowiedzi w tym terminie, reklamacja jest uznana za zasadną. Naprawa lub wymiana towaru musi nastąpić w „odpowiednim terminie”.

Od momentu przekazania do reklamacji towaru, za powstałe w tym czasie uszkodzenia czy zaginięcie towaru odpowiada gwarant. Gwarancja również wydłuża się o okres w którym nie mogliśmy korzystać reklamowanego towaru(przebywał w serwisie). Natomiast w przypadku wymiany gwarancja biegnie na nowo. Należy też pamiętać że mamy prawo domagać się zwrotu ewentualnie poniesionych kosztów dostarczenia wadliwego towaru.

Karty pamięci…SD, SDHC…

Na rynku jest wciąż wiele rodzajów kart pamięci, które stosujemy w aparatach cyfrowych. Jednak w konkretnym aparacie możemy użyć tylko takiego rodzaju karty, do której ten aparat jest przystosowany (wbudowany czytnik kart). Nie przez przypadek użyłem słowa „wciąż” gdyż obecna tendencja rynkowa prowadzi do ujednolicenia standardu nośników pamięci. Już dziś w większości aparatów napotykamy na standard Scoure Digital (SD). I tak niemal całkowicie ze sprzedaży zostały wyparte karty xD (Olympus, Fuji). Spada również popularność kart MemoryStick (Sony). Standard SD pojawia się zaś nawet w aparatach wyższej klasy, obok standardu Compact Flash 2. Skupmy się zatem na standardzie Scoure Digital – w skrócie SD

Pojemność karty

Oprócz tego że nasz aparat obsługuje dany rodzaj kart pamięci należy zwrócić uwagę na maksymalną pojemność jaka jest on w stanie obsłużyć. Informacja taka jest podana wprost w instrukcji obsługi np. 8GB, ale niekiedy tylko symbolem np. SDHC (< 32GB).

SD, SDHC, SDXC

Karty SD są to karty o pojemności do 2 GB, SDHC od 4GB do 32GB, Natomiast SDXC zaczynają się od 64GB

Jeżeli nasz aparat obsługuje standard SD, to nie obsłuży kart w standardzie SDHC i SDXC. Jeżeli obsługuje SDHC, to obsłuży również SD, ale nie poradzi sobie z kartą SDXC. Jeżeli obsługuje SDXC też obsłuży SD i SDHC.

Często oznaczenia SDHC kojarzone jest błędnie z szybkością. Karty SDHC są co prawda często szybsze, ale nie zawsze tak musi być. Inny system zapisu SDHC (FAT32) niż w SD (FAT16) ułatwia producentom zrobienie szybszej karty i uzyskanie prędkości transferu nieosiągalnych dla SD, jednak w sklepach bez problemu można znaleźć kartę SD pracującą szybciej od SDHC.

Prędkość karty

Prędkość karty SD jest określana jej klasą. Stowarzyszenie SD Association zdefiniowało cztery klasy prędkości – Class 2, Class 4, Class 6 i Class 10. Klasa prędkości oznacza minimalny gwarantowany ciągły proces zapisu wyrażony w megabajtach/sekundę [MB/s] (w nawiasie przeliczone na megabity/sekundę -Mb/s):

• klasa 2: 2 MB/s (16 Mb/s)
• klasa 4: 4 MB/s (32 Mb/s)
• klasa 6: 6 MB/s (48 Mb/s)
• klasa 10: 10MB/s (80 Mb/s)

Ze względu na to, że na rynku pojawia coraz więcej szybkich kart pamięci producenci obok oznaczenia klasy (np. Class 10) często podają prędkość wyrażoną wprost w megabajtach/sekundę (np. 60 MB/s), czasem inną dla zapisu i odczytu danych. Jest to maksymalna prędkość jaką karta może osiągnąć pod warunkiem że inne urządzania mają też takie możliwości (dysk na który lub z którego kopiujemy, czytnik kart pamięci, aparat)

W związku z powyższym coraz istotniejsza dla klienta staje się analiza czy jest mu potrzebna tak szybka karta i czy wykorzysta w pełni jej możliwości w tym zakresie.

Karty niezgodne ze specyfikacją

Na rynku można spotkać karty pamięci niezgodne ze specyfikacją SD 2.0 (FAT32) np. kartę o pojemności 4GB z oznaczeniem SD. Są one produkowane przez mniej znane i renomowane firmy. Karta taka może powodować rożne komplikacje w urządzeniach przystosowanych do obsługi SD (zgodnie ze standardem max 2GB). Najczęściej jednak urządzenie rozpoznaje taką kartę jako kartę o pojemności 2GB.

Proszę również zwrócić uwagę, że pojęcie SD potocznie używane bywa jako ogólne określenie na całą grupę kart, czyli SD, SDHC i SDXC. Tak jak ja to zrobiłem w pierwszym akapicie.

Ogniskowa a zoom

Ogniskowa (odległość ogniskowa) – odległość pomiędzy ogniskiem układu optycznego a punktem głównym układu optycznego, np. odległość środka soczewki od punktu, w którym skupione zostaną promienie świetlne [http://pl.wikipedia.org/]. W cyfrowym aparacie fotograficznym jest to odległość między matrycą a środkiem optycznym. 

Pojęcia zoom używamy w przypadku aparatów kompaktowych dla określenia krotności zbliżenia. Ogniskowa obiektywu jest zaś określeniem jego długości, czyli mówi nam jak szeroki kadr możemy ująć i na ile możemy ten kadr powiększyć. Załóżmy, że mamy obiektyw o ogniskowej 17-70 mm. Możemy go ustawić na 17 mm, na 70 mm, jak i na wszelkie wartości pośrednie, na przykład 40 mm. Możemy obliczyć zoom dla tego obiektywu, który de facto wynika z ogniskowej. Robimy to dzieląc największą ogniskową przez najmniejszą. W naszym przypadku będzie to 70/17 = 4,12.

Co oznacza ogniskowa 17 mm, a co 70 mm?

Przy ogniskowej 17 mm obejmiemy szerszy kadr, na naszym zdjęciu znajdzie się więcej. Gdy ogniskową ustawimy na 70 mm uzyskamy większe zbliżenie, ale na zdjęciu znajdzie się miej o elementy na brzegach kadru.

        

Z lewej strony zdjęcie z mniejszą wartością ogniskowej, z prawej z większą.

Dlaczego pojęcie zoom stosuje się tylko do aparatów kompaktowych?

Dlatego że aparaty kompaktowe mają obiektywy zamontowane na stałe. W przypadku lustrzanek i bezusterkowców sprawa się o tyle komplikuje, że zoom 3x może oznaczać zupełnie inne zbliżenie. Obiektyw o ogniskowej 18-55 mm, czyli zoom 55/18 = 3x, i drugi obiektyw 55-170 mm, czyli zoom 170/55 = 3x powiększają tyle samo razy. Tyle że zakładając obiektyw 55-170 mm, widzimy obraz taki sam jak z obiektywu 18-55 mm po największym powiększeniu. Razem powiększenie tych dwóch obiektywów wynosi 6x.

Inny przykład. Nasz obiektyw 17-70 mm, jak już wyliczyliśmy, ma zoom 3x. Obiektyw o ogniskowej 300 mm ma zoom 1x. Tylko, że wykonując zdjęcie obiektywem 300 mm uzyskamy znacznie większe zbliżenie, niż naszym obiektywem przy 70 mm.

Zoom cyfrowy, dodatkowy itp

Używając powyżej pojęcia zoom miałem na myśli zoom optyczny. Zoom cyfrowy, dodatkowy i inne nie wynikają z właściwości obiektywu, a z obróbki programowej, wykorzystania tylko części matrycy lub innych „sztuczek”. Nie muszę chyba dodawać że ma to negatywny wpływ na jakość zdjęcia.

Crop

Crop jest mnożnikiem ogniskowej, z angielskiego oznacza przycinać, kadrować. Na obiektywach standardowo podawana jest wartość ogniskowej ( u nas 17-70 mm) dla matrycy pełnoklatkowej tj. 35 mm. W aparacie o matrycy mniejszej fizycznie wartość tą mnożymy o przelicznik (Crop). Przelicznik ten jest proporcjonalny do wielkości matrycy. W przypadku amatorskich modeli Canona wynosi on 1,6, a Nikona 1,5. Więc po podłączeniu naszego obiektywu do niepełnoklatkowego aparatu Nikon otrzymujemy rzeczywistą ogniskową 25,5-105 mm. Oznacza to, że ten sam obiektyw będzie inaczej „widział” podpięty pod aparat z matryca pełnoklatkową, a inaczej z mniejszą matrycą.

Optyka, obiektyw – wprowadzenie

Optyka jest pojęciem bardzo szerokim. Prosta definicja określa optykę jako dział fizyki zajmujący się zjawiskami emisji, propagacji i absorpcji światła przez materię [1]. Jak widać definicja nie odnosi się do konkretnych rzeczy materialnych a do zjawisk, badania natury światła i jego oddziaływania z materią [2]. Poruszając się na gruncie fotografii pojęcia optyka używa się często do elementów urządzeń stosowanych o optyce jak np. grup soczewek w obiektywie, soczewek w konwerterach, filtrów UV a nawet niekiedy lustra. Oczywiście należy to uznać za skrót myślowy, który można przyjąć do wszelkich elementów materii, które oddziałują ze światłem, pochłaniając je bądź reemitując [2].

Obiektyw to układ optyczny składający się z jednej lub wielu soczewek, dający obraz rzeczywisty odwrócony. Obiektywy charakteryzowane są poprzez: powiększenie, tj. stosunek wielkości obrazu do przedmiotu, pole widzenia (o. szerokokątny), jasność i zdolność rozdzielczą. Dobre obiektywy są wolne od aberracji sferycznej, chromatycznej i astygmatyzmu, tj. wad układów optycznych zniekształcających obraz [3]

W aparatach kompaktowych obiektywy są zazwyczaj zamontowane na stałe. W lustrzankach i EVIL-ach mamy możliwość wymiany obiektywów. Za najlepsze uważane są obiektywy stałoogniskowe (bez tzw. zoom-u) ponieważ często dają one lepsza ostrość [4]. Dodatkowo obiektywy stałoogniskowe, ze względu na swoją konstrukcję (gównie mniejsza ilość soczewek i dalej krótsza ścieżka optyczna) generują mniej efektów niepożądanych, przykładowo aberracja. Obraz rejestrowany przez taki obiektyw jest niemalże jednakowo dobry jakościowo na brzegach kadru jak w centrum. Należy zwrócić uwagę, że w obecnych czasach jest coraz więcej wysokiej klasy obiektywów zmiennoogniskowych, w których to również mamy duże możliwości manipulacją głębi ostrości. [4].

Optyka to szerokie pojęcie, które w fotografii jest używane do elementów urządzeń, które oddziaływają ze światłem np. obiektyw, filtr, konwerter. Należy jednak pamiętać że optyka jako taka zajmuje się m.in. badaniem zjawisk oddziaływania światła z materią.

Obiektyw to układ optyczny z jednej lub wielu soczewek. Pełni on arcyważną rolę w rejestrowaniu obrazu na matrycy. Obiektyw ma ogromne znaczenie dla jakości zrobionego zdjęcia, dlatego tez nie należy się dziwić że wielu profesjonalnych ale i amatorskich fotografów posiada droższy obiektyw od aparatu. Obiektywy najczyściej dzieli się na stało (bez zoom-u) i zmiennoogniskowe (z zoom-em).

[1] http://slownik.ekologia.pl
[2] http://pl.wikipedia.org
[3] http://albo-albo.pl/
[4] Bryan Peterson „Ekspozycja bez tajemnic”, Galaktyka Sp. z o.o.,Łódź 2007

Matryca aparatu fotograficznego

Co powoduje że aparat może zostać uznany jako dobry? Że efekt końcowy, czyli zdjęcie będzie pożądanej jakości? Uważa się że są to matryca i optyka. Często też zwraca się uwagę na znaczenie oprogramowania, które to m.in. narzuca nam algorytmy odszumiania. Matryca i obiektyw mają za zadanie zarejestrowanie zdjęcia na matrycy w jak najlepszej jakości. Natomiast zadaniem oprogramowania jest zapis tego zdjęcia (z matrycy na nośnik pamięci) do konkretnego formatu bez zbędnych strat na jakości. Jeżeli użytkownik wybierze (jeżeli jest taka możliwość) zapis zdjęcia do formatu RAW wówczas na kartę pamięci zastaną zapisane nieprzetworzone dane wygenerowane przez matrycę. W tym wypadku o stratach nie ma mowy. Natomiast w przypadku zapisu zdjęcia do formatu .JPG (.JPEG) w wyniku procedury powstawania pliku wynikowego takie straty powstają. Proces taki składa się z kilku etapów:

1. Przetwarzanie A/C + dodawanie informacji o matrycy
2. Interpolacja Bayera
3. Balans, bieli, kontrast, nasycenie, wyostrzenie
4. Kompresja JPG

Co to jest matryca?

Pojęcia matryca w znaczeniu ogólnym używamy dla określenia formy do wykonywania kopii. W fotografii cyfrowej matryca zastąpiła chemiczny nośnik światłoczuły (fotografia analogowa). Matryca taka rejestruje kopie obrazu, który to trafia do niej w postaci wiązki świetlnej przez obiektyw (tzw. ścieżka optyczna). Jest ona obok optyki jednym z najistotniejszych elementów w aparacie determinującym jakość zdjęć. Ludzie często błędnie określają mianem matrycy wyświetlacz aparatu fotograficznego.

Rodzaje matryc:

Na rynku dominują dwa rodzaje matrycy, są to CCD i CMOS.

CCD – Każdy z elementów światłoczułych rejestruje, a następnie pozwala odczytać sygnał elektryczny proporcjonalny do ilości padającego na niego światła.

CMOS – Nowsza generacja matryc, w których to każdy z pikseli ma swój przetwornik napięcia, więc wykazuje większa niezależność od innych, sąsiednich pikseli. Dzięki temu, gdy dany piksel nie doczyta sygnału lub zarejestruje go niepoprawnie, to tylko on pozostanie z defektem, a nie jak w przypadku matrycy CCD też inne sąsiadujące.

Matryce CMOS oprócz małych zakłóceń w przesyłaniu danych wykazują mniejsze zapotrzebowanie na energię, szybki odczyt i możliwość odczytu wybranych pikseli (wykorzystywane przy ustawianiu ostrości).

Jako wady matryc CMOS wymienia się mniejszą dynamikę, szybciej powstające zakłócenie przy długich czasach naświetlania i niejednorodne parametry poszczególnych pikseli przy danym oświetleniu utrudniające proces ujednolicenia odczytu.

Matryce typu CMOS są coraz bardziej popularne a ich przewaga uwidacznia się szczególnie w lustrzankach. Pierwsze próby zastosowania tych matryc w aparatach kompaktowych były nieudane. Wraz ze wzrostem czułości (mało światła) następował nieproporcjonalnie szybki przyrost zaszumienia. Natomiast teraz to wszystko jest dopracowywane i coraz więcej aparatów kompaktowych jest wyposażana w CMOS. Oczywiście można dyskutować czy aby na pewno to CMOS jest lepsze od CCD..ale mimo rozmaitych, często uzasadnionych wątpliwości wiele wskazuje na to że tendencja wypierania CCD przez CMOS zostanie podtrzymana. Przyjęło się powszechnie że CMOS to matryca nowej generacji o bardziej złożonej konstrukcji i to oczywiście jest prawdą. Zazwyczaj kończy to rozważania w tym temacie, już dalej się nie analizuje się plusów i minusów matryc CMOS. Czy istotne jest jak będziemy mieli matryce w swoim aparacie? Oczywiście to jest ważne, ale nie najważniejsze, szczególnie w przypadku aparatów kompaktowych.

Ilość pikseli

Czy ilość pikseli jest istotna? Jest, ale nie zawsze im więcej tym lepiej. Często klienci nie wiedząc czym się kierować przy wyborze aparatu zwracają uwaga na ilość pikseli, czasami tylko i wyłącznie na to. Może wynika to z czasów, kiedy pierwsze aparaty cyfrowe miały po 2 megapiksele i wtedy rzeczywiście 3, 5 pikseli to niewątpliwie było coś lepszego. Niestety okazało się że ta zasada działa tylko do pewnego momentu. Po przekroczeniu przyjmijmy (bo to jest wartośc sporna) 8 mpx aparaty, a właściwie ich matryce zaczęły generować nadmierne zaszumienie, czyli niektóre zdjęcia były słabe jakościowo. Wynika to z tego że tych pikseli było za dużo, za gęsto. Więcej pikseli pozwala nam wykonać większe zdjęcie, mniej daje nam za to lepsza jakość zdjęcia w postaci mniejszego zaszumienia.

Wielkość matrycy

Chodzi tu o wielkość fizyczną. Jest to bardzo istotny aspekt. Można tu bez nadużycia uogólnić – im większa tym lepsza. Te większe matryce są stosowane a aparatach z wyższej półki. Załóżmy że mamy 10 mpx na matrycy w aparacie kompaktowym o wielkości 1/1.7 (9,5 x 7,6 x5,7 mm) i tyle samo pikseli na matrycy w lustrzance na matrycy formatu DX (28,4 x 23,6 x 15,8 mm). Oczywiste w tym przypadku jest że mniejsze zagęszczeni i lepsza jakość będzie na matrycy większej tj. DX.

Wielkości wybranych matryc cyfrowych aparatów fotograficznych.

Źródło: www.wikipedia.pl

Reasumując, matryca jest obok optyki najistotniejszym elementem cyfrowego aparatu fotograficznego. Rejestruje obraz i determinuje jakość zdjęcia. Matryce różnią się wielkością, ilością megapikseli oraz rodzajem (CCD i CMOS).

W matrycach typu CMOS każdy piksel ma swój przetwornik napięcia, czyli pracuje niezależnie od innych. Dlatego jeżeli błędnie zarejestruje lub nie zarejestruje obrazu, nie wpływa na inne piksele. Z reguły przekłada się to na lepszą jakość, szczególnie przy matrycach większych fizycznie.

Większa ilość pikseli stwarza możliwość zrobienia większego zdjęcia. Z takiego zdjęcia możemy wydrukować nawet ogromne plakaty. Z drugiej strony powoduje ona większe zagęszczenie pikseli (szczególnie na małych fizycznie matrycach) co jednoznacznie negatywnie wpływa na jakość zarejestrowanego obrazu w postaci większego zaszumienia i mniejszej ilości szczegółów.

Im większe fizycznie matryca tym lepiej. Niestety te większe są droższe w produkcji i są najczęściej stosowane w aparatach z wyższej półki.

Jak wybrać aparat fotograficzny dla siebie?

Jak zatem wybrać aparat dla siebie? Jak wybrać aparat najbardziej nam przyjazny i adekwatny do naszych potrzeb? No właśnie zacznijmy od potrzeb, ale żeby nie było za łatwo postawny po drugiej strony wagi cenę. Ona jest równie istotna, bo to jaką dysponujemy kwotą albo jaką kwotę możemy wydać zakreśli nasze pole manewru.

Dysponując kwotą do 500 zł należy się liczyć z tym, że możemy sobie pozwolić jedynie na zakup aparatu z najniższej półki. W tym przepadku jakość zdjęć, wykonanie, jak i ilość funkcji będą na stosunkowo niskim poziomie.

Jeśli jesteśmy w stanie wydać do 1000 zł kupimy już trochę lepszy aparat. O ile sama jakość zdjęć niekoniecznie będzie dużo lepsza, to zyskamy przykładowo – większy zoom, możliwość ustawień manualnych, wyższą rozdzielczość filmów, zdjęcia panoramiczne, 3D i inne funkcje multimedialne.

Jeśli natomiast rozważymy zakup aparatu w przedziale cenowym miedzy 1000 a 1500 zł mamy sporo większe pole manewru i możemy kupić coś godnego uwagi. Tutaj możemy nabyć:

[1] dosyć dobry aparat typu ultrazoom (zwany niekiedy megazoomem), czyli aparat kompaktowy z dużym zoom-em.
[2] zaawansowany aparat kompaktowy czyli aparat który został wyposażony w lepszy obiektyw i lepszą matryce, czyli dwa najistotniejsze elementy determinujące jakość zdjęcia, niekiedy też mamy stopkę na lampę błyskową oraz możliwość stosowania innych zewnętrznych akcesoriów
[3] tanią lustrzankę, czyli aparat o bardziej zaawansowanej konstrukcji i jeszcze lepszej matrycy niż zaawansowany kompakt, dodatkowo zyskujemy możliwość rozbudowy dzięki wymienności optyki, możliwości korzystania z zewnętrznej lampy błyskowej
[4] aparat typu EVIL zwany w Polsce częściej bezlusterkowcem, jest to z założenia aparat o konstrukcji lustrzanki, jednak bez lustra, różnica polega na tym że wiązka świetlna nie jest odbijana od lustra a trafia bezpośrednio na matrycę. Dzięki takiemu rozwiązaniu aparat jest mniejszy. Do systemu EVIL powstaje coraz więcej obiektywów (nie zawsze tanie). Należy zwrócić uwagę na różnicę bezlusterkowców różnych producentów np. brak standardowej stopki na zewnętrzną lampę, różne wielkości matryc itp.

Kiedy możemy sobie pozwolić na wydatek rzędu ponad 1500 zł możemy kupić lepsza lustrzankę, (ewentualnie bezlusterkowiec) lub tańszą lustrzankę z lepszym obiektywem. Możemy też nabyć jeden z najlepszych na rynku zaawansowanych aparatach kompaktowych.

Aparaty kosztujące powyżej 3 000 zł oprócz lepszej matrycy, lepszego systemu ustawiania ostrości i lepszej obudowy często charakteryzują się drugim (górnym) wyświetlaczem informacyjnym i większą ilością przycisków na obudowie, dzięki czemu mamy szybki dostęp do opcji, które w tańszych aparatach są ukryte w menu i żeby je wywołać trzeba się czasem nieźle naklikać. Aparaty kosztujące ponad 3 000 zl są zwane amatorskimi, choć niektórzy używają tu, trochę na wyrost, pojęcia lustrzanka półprofesjonalna. Tak różnorodne klasyfikowanie świadczy subiektywności pojęcia i o płynnej granicy tego podziału, więc nie ma sensu na wgłębiać się w temat i dyskutować czy ten aparat jest amatorski, półprofesjonalny czy profesjonalny. Najważniejsze jest żeby ten aparat był właściwy dla mnie.

Typowe profesjonalne lustrzanki pełnoklatkowe to wydatek rzędu ponad 8 000 zł, lecz pamiętajmy że są też takie, które kosztują ponad 20 000 zł.

Jeżeli już określimy z której grupy aparat chcemy i jesteśmy w stanie kupić to pierwszy krok mamy postawiony.

Fotografia dla zielonych ;)

Technika coraz bardziej przyspiesza. Jest tak w każdej dziedzinie, nie tylko w fotografii. Rozwój i nowinki techniczne, zmiany zarówno te istotne jak i te mniej następują raz po sobie, coraz szybciej i coraz częściej. Jak zatem się w tym wszystkim połapać, mając nadto na uwadze coraz szybsze tempo życia i co za tym idzie mniej czasu. Jest nam przecież coraz trudniej wyodrębnić istotne i użyteczne dla nas informacje, szczególnie gdy nie śledzimy na bieżąco danej branży lub chociażby na chwile w tej kwestii odpuścimy. Ja, z racji wykonywanej dotychczas pracy musiałem być w miarę na bieżąco ze sprzętem fotograficznym. Teraz, kiedy to kończę swoją przygodę jako sprzedawca aparatów fotograficznych spróbuję utrzymać kontakt z tzw. branżą, między innymi poprzez tego bloga. Spróbuje tu uporządkować kilka kwestii w taki sposób jak powinien to zrobić dobry sprzedawca. W taki sposób do którego nieustannie dojrzewałem i dążyłem w swojej codziennej pracy. Blog powstaje po części też dlatego, że czuje pewien niedosyt, że droga ta została przedwcześnie przerwana. Ciągłe zdobywanie nowej wiedzy stawia przed sprzedawcą nowe ale jakże ważne wyzwanie – przekazanie tej wiedzy w krótki, zwięzły i zrozumiały sposób, jak również zwrócenie uwagi na istotne elementy poprzez pryzmat konkretnych potrzeb odbiorcy. W taki sposób spróbuje tutaj przedstawić rzeczy które mogą się wydawać skomplikowane i zapewne w wielu przypadkach takie są, ale w pewnym uproszczeniu dadzą się zamknąć w kilka zdań bądź słów. Na koniec każdego postu spróbuję właśnie skrócić dane zagadnienie do przysłowiowego jednego zdania.