http://fdz.blog.pl

Więcej treści oraz galerie zdjęć na http://fdz.blog.pl. Zapraszam.

Znajdziesz tam m.in.:

• Nikon czy Canon
• Focus, czyli ustawianie ostrości
• Rozdzielczości zapisu filmów
• Interfejs HDMI, kable HDMI
• Zwrot towaru

Pomiar światła

Pomiar światła wykonywany jest przez światłomierz, kiedyś zewnętrzny, dziś wbudowany w aparat fotograficzny. Celem tego pomiaru jest ustawienie odpowiednich parametrów ekspozycji – przysłony, czasu naświetlania i czułości. Bez pomiaru światła aparat nie byłby w stanie tego zrobić. Pomiar dokonywany jest nawet wówczas, gdy wszystkie parametry ustawiamy manualnie (sami) po to aby ułatwić nam zadanie poprzez wskaźnik światłomierza, zwany potocznie drabinką. Istnieją trzy podstawowe metody pomiaru światła – punktowy, centralnie ważony i matrycowy.

Pomiar matrycowy

Występuje chyba we wszystkich obecnie produkowanych aparatach, zwany jest też wielosegmentowym, wielopolowym, wielopunktowym lub ewaluacyjnym. Światłomierz mierzy jasność w wielu punktach, porównuje rozkład jasności z wbudowaną bazą danych i oblicza ekspozycję za pomocą skomplikowanych algorytmów, różnych u rożnych producentów. Ten tryb jest prosty i często używany przez amatorów ( jako ustawiony domyślnie też nieświadomie) Daje on fotografowi najmniejszą kontrolę nad zdjęciem poprzez swoją nieprzewidywalność.

Centralnie ważony (centralny, uśredniony)

Światło mierzone jest w centrum kadru lub w całości kadru z przypisaniem większego znaczenia centralnej części. Wynik tego pomiaru jest uśredniany dla całości kadru. Przydatny przy fotografii obiektów zajmujących dużą część kadru. Nie polecany gdy fotografowana gdy scena jest podzielona niesymetrycznie jeżeli chodzi o oświetlenie.

Pomiar punktowy

Światło jest mierzone w jednym punkcie, zazwyczaj centralnym zajmującym od 1 do 3,5 % kadru. Dzięki temu określamy precyzyjnie natężenie światła w najbardziej interesującym nas punkcie. Silne kontrasty i źródła światła nie działają tu tak destrukcyjnie jak przy pozostałych metodach. Minusem jest to że pomiar ten nie bierze pod uwagę tego co dzieje się pozostałej części kadru, którą z tego względu łatwo prześwietlić lub niedoświetlić. Stosowanie tego trybu wymaga dużej wprawy, gdyż niewłaściwy wybór punktu pomiaru powoduje duże przekłamania.

Reasumując, przed wykonaniem każdego zdjęcia aparat musi odczytać informacje z zewnątrz poprzez pomiar światła. Pomiar może być wykonany na różne sposoby:

• w ścisłym centrum kadru (punktowy) 
• w określonym obszarze bliżej centrum (centralnie ważony) a jego wynik uśredniany dla całości
• w wielu punktach jednocześnie (matrycowy) a jego wynik porównywany do wbudowanego wzorca aby na tej podstawie aparat mógł wyliczyć parametry ekspozycji.

ISO, czyli czułość matrycy na światło

Pojęcie ISO może się różnorako kojarzyć, bo z formatem zapisu danych optycznych, z International Organization for Standardization (Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna) oraz normami jakości określanymi przez tą organizację. Nam chodzi jednak o czułość filmu fotograficznego i matrycy światłoczułej.

Niegdyś kupowaliśmy klisze o różnej czułości 100, 200, 400. Dobieraliśmy ją stosownie do warunków w jakich będziemy fotografować. Gdy przy świetle dziennym zazwyczaj była to 100-ka, to w ciemnościach mogła to być 800-ka.

Dziś, kiedy to zamiast na kliszy aparat rejestruje zdjęcie na matrycy światłoczułej możemy dla każdego zdjęcia ustawić oddzielnie czułość ISO.

Co nam daje ISO?

Czułość jest to stopień w jakim matryca aparatu reaguje na światło. Kiedy mamy dużo światła zastanego ustawiamy niską czułość, zazwyczaj 100, bo w innym przypadku zdjęcie może być zbyt jasne i niepotrzebnie zaszumione. Im ciemniej, tym większych czułości możemy użyć. Jednak pamiętajmy że każde zwiększenie ISO wiąże się z negatywnym zjawiskiem, tak zwanym zaszumieniem.

Szumy w fotografii cyfrowej

Powstają w wyniku zwiększenia ISO. Jest to widoczna ziarnistość i mniejsza ilość szczegółów. Ziarnistość w zależności aparatów może być zauważalna już przy ISO 400 (aparaty kompaktowe), ale i niekiedy dopiero przy ISO 1600 (lustrzanki i bezlusterkowce z dużą fizycznie matrycą).

Szumy cyfrowe przy różnych czułościach

Źródło: www.exposureguide.com

Akumulatory do aparatu i nie tylko

Pojemność

Pojemność akumulatora? Chciało by się rzec – im więcej tym lepiej. Jest w tym trochę prawdy, to znaczy o tyle, o ile pojemność tą wykorzystamy od razu. Każdy akumulator, nawet leżąc nie używany, rozładowuję się (efekt samorazładowania). Im ma większą pojemność tym się szybciej samorazładowuje i to na tyle szybciej że ten z większą pojemnością rozładuje się do końca szybciej od tego z mniejszą pojemnością

Efekt samorazładowania i akumulatory nowej generacji

Efekt samorozładowania od zawsze był zmorą akumulatorów. Przełomem okazało się stworzenie akumulatorów nowej generacji w których elektrody (anodę i katodę) zabezpieczono specjalnym separatorem. Elementy ogniwa umieszczono w specjalnym pojemniku wypełnionym elektrolitem. Te zabezpieczenia potrzebują miejsca, czyli w akumulatorze o tej samej wielkości fizycznej musiano odpowiednio zmniejszyć pojemność.

Przykładem mogą tu być akumulatorki typu AA Sanyo Eneloop i GP ReCyko+, których pojemność wynosi odpowiednio 2000 mAh i 2100 mAh. Żywotność takich akumulatorów to około 2 lata lub 1000 cykli. Oczywiście próbowano zrobić tak dobry akumulator o większej pojemności. Jednak okazało się, że wówczas nie można zachować tak dobrych parametrów. Za przykład mogą tu posłużyć Sanyo Eneloop XX, które mają szybsze samorozładowanie i tylko 500 cykli. Takie akumulatory jak w wspomniane Sanyo Eneloop XX (czarne) czy Varta Ready 2 Use lepiej się nadają do urządzeń w których energia zostanie szybko zużyta, na przykład lampa błyskowa. Możemy też znaleźć przykład w drugą stronę – akumulatorki Sanyo Eneloop Lite o niskiej pojemności – 1000mAh dla AA i 600 mAh dla AAA, przeznaczone dla urządzeń o niskim i średnim zużyciu energii, jak np. pilot do telewizora.

Efekt pamięci

Efekt pamięci akumulatorów polega na tym, że jeżeli akumulator nie zastanie do końca rozładowany, a na przykład tylko do polowy i naładujemy go ponownie to ta pojemność zostanie zapamiętana. Oznacza to, że pojemność tego akumulatora będzie już na zawsze o połowę mniejsza. Wspomniane powyżej akumulatorki nowej generacji, jak i wszystkie obecnie produkowane akumulatorki dedykowane są na szczęście pozbawione efektu pamięci.

Jak powstaje zdjęcie w aparacie cyfrowym?

Jak matryca rejestruje obraz?

Jak już wiemy aparat cyfrowy rejestruje obraz na elemencie światłoczułym, czyli matrycy podzielonej na małe części zwane pikselami. Każdy z tych pikseli odbiera z zewnątrz natężenie światła. Im dłuższy czas naświetlania tym piksel zarejestruje więcej tego światła. Im przyjmie go więcej tym zapisany obraz będzie jaśniejszy.

A jak powstają kolory?

Sam piksel rejestruje tylko natężenie światła. Dlatego aby zarejestrować kolor piksele są pokryte filtrem zbudowanym z trzech głównych barw – czerwonej, zielonej i niebieskiej. Mówimy tutaj o tak zwanej przestrzeni barw RGB (red, green, blue). Światło zanim dotrze na matrycę, a dokładniej na konkretny piksel przechodzi przez filtr o jednym z trzech kolorów.

Filtr kolorowy Bayera

Jest to siatka złożona z trzech kolorów – czerwonego, niebieskiego i zielonego, które rozłożone są w taki sposób oby imitować właściwości ludzkiego oka (czyli elementów zielonych jest dwukrotnie więcej niż czerwonych i niebieskich).

Te szare kwadraty to nasze piksele, które tworzą matrycę. Te kolorowe kwadraty to przeźroczyste filtry o rożnych kolorach. Jeden filtr przykrywa jeden piksel.

Tworzenie koloru

W matrycach takich jak CCD i CMOS wykorzystujących filtr Bayera konkretny piksel rejestruje tylko jeden kolor światła – ten którym jest przykryty przez filtr. Lecz ostateczna jego barwa odczytywana przez procesor aparatu jest wynikową średniej barw zarejestrowanych z tego piksela i ośmiu sąsiednich (rysunek poniżej). Inaczej jest w matrycach typu Foveon X3, gdzie nad każdym pikselem są trzy filtry – czerwony, zielony i niebieski, więc kolor rejestrowany przez piksel jest już kolorem wynikowym z trzech głównych barw.

Piksele efektywne i nieefektywne

Na rysunku poniżej widzimy w czarnej ramce piksele z których została określona barwa wynikowa dla piksela A, a w białej ramce dla piksela B. Szarą ramką oznaczone są sąsiednie piksele dla piksela C. Jak widać jest ich tylko pięć, ponieważ jest to piksel brzegowy matrycy. W związku z tym nie jest dla niego określana brawa wynikowa. Jest on tak zwanym pikselem nieefektywnym. Piksele dla których jest określana taka barwa są pikselami efektywnymi, czyli biorącymi udział w zapisywaniu obrazu.

Na koniec, gdy już zostaną wyliczone i przypisane kolory ze wszystkich pikseli wystarczy tylko odpowiednio oddalić to dzieło i można się ciszyć zarejestrowanym obrazem.

Czas naświetlania

Czas naświetlania, inaczej czas otwarcia migawki to czas przez który elektroniczny element światłoczuły (czyli matryca) jest naświetlany, czyli rejestruje obraz. Naszą rolą, lub rolą trybu auto jest dobranie takich parametrów, m.in. czasu naświetlania aby zarejestrowany obraz odpowiadał rzeczywistości. Oczywiście wpływ ma tutaj też dobrana przysłona. Im dłuższy czas naświetlania tym więcej dotrze światła na matrycę, im krótszy tym mniej. Ustawiając krótki czas naświetlania zyskamy efekt zamrożenia ruchu, dłuższy zaś zarejestrujemy ruch.

Dłuższe czasy naświetlania ze względu na drgania ręki wymagają użycia statywu. Na przykład przy ogniskowej 200mm może być nam trudno wykonać zdjęcie z dłuższym czasem naświetlania niż 1/125 sekundy.

Przysłona, głębia ostrości

Przysłona, co to jest?

Przysłoną w fotografii nazywamy element obiektywu regulujący wielkość otworu przez który wpuszczane jest światło na matrycę. Regulacja otworu odbywa się za pomocą tzw. listków, których im więcej tym lepiej ponieważ przysłoną nabiera wtedy bardziej kołowego kształtu – mniej kantów, czyli załamań wiązki świetlnej.

Przysłona dziewięciolistkowa

Źródło: http://freedesignfile.com/ License: Creative Commons (Attribution 3.0).

Znaczenie przysłony

Przysłona ma dwojakie znaczenie, bo z jednej strony reguluje nam ilość światła trafiającego na matrycę, a z drugiej głębię ostrości. To jakiej powinniśmy użyć przysłony zależy od warunków zewnętrznych, czyli ile mamy światła zastanego ale również od czasu naświetlania jaki chcemy lub możemy użyć.

Wartość przysłony

Jest to parametr, który wyraża nam w postaci liczbowej ilość przepuszczanego na matryce światła. Im mniejsza wartość przysłony tym więcej światła obiektyw przepuści. Obiektywy mają oznaczone możliwości przysłony w formie f/1.8 lub f/3,5-5,6. Pierwsze oznaczenie dotyczy tzw. obiektywu ze stałym światłem, a drugie obiektywu za zmiennym światłem. Słowa światło bardzo często używa się jako zamiast przysłony.

Załóżmy że mamy obiektyw o ogniskowej 18-55 f/3,5-5,6. Oznacza to że przy ogniskowej 18mm możemy otworzyć przysłonę maksymalnie do wartości 3,5 (ale możemy też ustawić przykładowo f/8, f5,6) a przy ogniskowej 55 maksymalnie 5,6 (i wszystkie wartości wyższe np f/16).

Przysłona a głębia ostrości

Przysłona jest głównym narzędziem do manipulacji głębią ostrości, szczególnie w aparatach z dużą fizycznie matrycą jak lustrzanki i bezlusterkowce. Jeżeli chcemy uzyskać mniejszą głębie ostrości (ostry obiekt główny a tło bardziej rozmazane) wartość przysłony musi być niższa, czyli otwór będzie bardziej otwarty. Wówczas jeżeli mamy dużo światła na zewnątrz, aby nie prześwietlić zdjęcia musimy dobrać odpowiednio krótki czas naświetlania. Jeżeli chcemy aby cały kadr był ostry wtedy przymykamy przysłonę ustawiając na wysoką wartość. W takiej sytuacji w związku z małą ilością wpuszczonego światła musimy pamiętać aby ustawić odpowiednio długi czas naświetlania, który niekiedy może wymusić użycie samowyzwalacza i statywu.

Zdjęcie przedstawia poglądowo zależność głębi ostrości od przysłony.

Źródło: Opracowanie własne